Het is een duizelingwekkende reeks cijfers en feiten, voor wie leven en werk van Theun de Vries (1907-2005) wil bestuderen. Zijn leven beslaat nagenoeg de gehele twintigste eeuw en hij vervaardigde in die periode zo’n 160 boektitels en 1500 bijdragen aan tal van boeken en periodieken. Al op jonge leeftijd begon deze autodidact (het gymnasium zou hij niet afmaken) te publiceren. Reeds in 1925 verscheen zijn poëziedebuut en nadien verzamelde hij in een ommezien talloos veel literaire vrienden en mentoren om zich heen. De publicatie van Stiefmoeder aarde (1936) zorgde ervoor dat zijn naam definitief werd gevestigd. In diezelfde jaren [meer…]

Verrassend veel schrijvers, en naar nu blijkt ook uitgevers, hebben belangstelling voor scheikunde en alchemie. Elias Canetti is wellicht het bekendste voorbeeld. Maar we hoeven zover niet te zoeken. De dichter Hans Lodeizen werkte enige tijd als laborant en De avonturen van Bram Vingerling inspireerden Harry Mulisch voor de oorlog al tot het doen van chemische experimenten op zijn jongenskamer in Heemstede. Uitgeefster Angèle Manteau studeerde eind jaren twintig enige tijd scheikunde in Brussel en had de ambitie om in een laboratorium te gaan werken. En nu schrijft Koen Hilberdink in zijn korte literair-historische essay Boekenmanie, over de geboorte van [meer…]

De in Eindhoven geboren schrijver en theatermaker Stijn van der Loo (1963) was aanvankelijk vooral als zanger succesvol met enkele theaterprogramma’s en als maker van korte films. Relatief laat, in 2004, begon hij met het schrijven van romans. Eind 2011 verscheen zijn jongste boek, Slopers. Het is een onvervalste neo-naturalistische roman waarin de jaren van de Nederlandse wederopbouw worden geschetst. Het verhaal speelt zich af in 1955, in het denkbeeldige dorpje Mortel, niet ver van de Duitse grens. De Werdegang van twee broers en hun sloopbedrijf ‘Gebroeders Pek in sloop en terrazzo’ staat centraal. Vader is in de oorlog verdwenen [meer…]

Een knotsgek huwelijk met ene Daisy Roulôt, dochter van een Franse officier in het koloniale leger en de mogelijke moord op een van haar minnaars. Dat is toch wel de meest intrigerende verrassing van Dronken van het leven, de vlotgeschreven biografie over het leven van zwerver, schrijver en journalist A. den Doolaard, door historicus Hans Olink. Den Doolaards eerste, onmogelijke huwelijk eindigde in 1937 na zes jaar strijd en passie. Nog datzelfde jaar hertrouwde hij met de vijftien jaar jongere Erie Meijer (‘Wampie’) en werd de basis gelegd voor een mooi en lang huwelijk. Samen kregen zij twee dochters, Milja [meer…]

‘There was a time when intelligent people used literature to think. That time is coming to an end.’ Dit schrijft Philip Roth in zijn vorig jaar verschenen roman, Exit Ghost. Hij verzet zich tegen het type literaire journalistiek dat de plaats van de romankritiek heeft ingenomen. ‘Your cultural journalism is tabloid gossip disguised as an interest in “the arts”, and everything that it touches is contracted into what it is not.’ De amusementswaarde staat meer en meer voorop in de dag- en weekbladkritiek, in de besprekingen van boeken in de blogosfeer. Een ieder eist het recht op gehoord te worden [meer…]

Een geschiedenis van de Friese literatuur, is dat een onderwerp waar je een heus boek over kunt maken? Dat zal menigeen zich afvragen en daarom eerst maar wat harde gegevens. Er wonen momenteel een kleine 650.000 mensen in de provincie Fryslân en zo’n 350.000 mensen spreken dagelijks Fries. Onderzoek geeft verder aan dat ruim zestig procent van de bevolking het Fries vrij redelijk tot heel goed kan lezen en bijna tien procent kan het Fries heel gemakkelijk tot goed schrijven. Friese Taal- en Letterkunde is in de provincie Fryslân een keuzevak op middelbare scholen en leerlingen mogen er examen in [meer…]

Erik Vlaminck vind ik een prachtig voorbeeld van een echte schrijver. Daarmee bedoel ik niet een of andere eendagsvlieg die dankzij ‘good looks’, een scherpe tong of een uitgekookte marketingstrategie in minder dan geen tijd de vaderlandse podia bestormt (de zon schijnt voor iedereen nietwaar), maar iemand die gedisciplineerd, al ruim dertig jaar, bouwt aan een almaar uitdijend oeuvre, een buitengewoon universum waarin het volkse, het sentimentele en het platvloerse, het laconieke en het aangrijpende, het particuliere en het universele aaneengeklonken worden tot een plastisch beeld van zijn eigen tijd, de twintigste eeuw. Toch is Erik Vlaminck vermoedelijk niet bij [meer…]

De eerste bewoner van Lelystad, een van de jongste woonplaatsen van Nederland, werd verwelkomd in 1967. Het had de parel aan de kroon van de Zuiderzeewerken moeten worden, maar volgens velen leeft men daar in die meest uitgestrekte gemeente van Nederland nog altijd in volledige verlatenheid. ‘Inrijden alleen voor bestemmingsverkeer’, dat idee. Een gevoel dat je ook bekruipt bij Zoetermeer of Leidsche Rijn. In de Flevopolder ervaar ik dan tenminste nog altijd het licht sensationele gevoel dat ik in feite over de zeebodem rijd, dat botters en boeien hebben plaatsgemaakt voor bruggen, beton en bermtoerisme. Maar dat daar in de [meer…]

Het is crisis en dat zullen we weten ook! Zo bezien is het niet verwonderlijk dat Walter van den Broeck dit najaar de première meemaakte van zijn stuk Au bouillon Belge, een politieke allegorie over het uiteenvallen van België en vrijwel gelijktijdig de overstap van De Bezige Bij naar Meulenhoff-Manteau maakte en een nieuwe roman lanceerde, Terug naar Walden. Opnieuw, het procedé is inmiddels bekend bij Van den Broeck, wordt al vanaf het omslag een spel gespeeld met fantasie, authenticiteit en historische werkelijkheid. Zijn roman gaat over de dreigende (financiële) ondergang van de wereld, én, zo zegt de achterflap: ‘Elke [meer…]

In 1978 verscheen van de schrijver F.B. Hotz de verhalenbundel Ernstvuurwerk. Het titelverhaal, dat zich grotendeels afspeelt tegen de achtergrond van de Krimoorlog, omschrijft ‘ernstvuurwerk’ als ‘zielkundige afschrik versus dom lood’. De effecten van ‘ernstvuurwerk’ zouden groot zijn geweest in het krijgsgewoel van de negentiende eeuw. Hotz vermeldt zelfs dat als generaal Chassé in 1832, in de nadagen van het grote conflict tussen België en Nederland, bij de verdediging van de citadel van Antwerpen, de beschikking gehad zou hebben ‘over een stelsel van reusachtige, vuurbrakende pijlen, de Fransen door panische vrees overmand uit hun batterijen verdreven zouden zijn. Willem I [meer…]