‘Daar ben ik al!’. Monter stapt Wim Helsen het toneel op. En hij begint te praten over iemand die allerlei vreselijke dingen heeft uitgehaald. Of de zaal ook niet vindt dat zo’n persoon eigenlijk een ontzettende hufter is. Het publiek is van meet af aan betrokken bij het toneel en knikt stilzwijgend. Dan voert Helsen het wangedrag van die persoon al maar meer op, veroordeelt diens gedrag intussen mede uit naam van het publiek en zulks in steeds heviger bewoordingen.
Tot door een plotselinge wending in de voorstelling er ineens een misverstand tussen het publiek en Helsen is gerezen. Hij Helsen is niet meer de held, maar blijkt de tegenstander van de groep, van de grootste gemene deler te zijn. Het ingenieuze van deze show ‘Spijtig spijtig spijtig’ is echter dat aan het eind van de avond, als de man zijn verhaal vol misverstanden over een bezoek aan het café van ene Tinie in Mortsel heeft opgebiecht, alle sympathie toch weer bij hem is komen te liggen. Ondanks alle vreselijke dingen die hij intussen heeft geroepen en gedaan.
Net als in zijn eerdere shows blijkt Helsen keer op keer in staat om de meest gestoorde, afzichtelijke figuren, een menselijk gezicht te geven. Deze keer doet hij dat door aan te geven dat elk verhaal altijd een ander versie kent, elke waarheid heeft een keerzijde, het ene verhaal lokt letterlijk het andere uit. In die zin is ook dit programma weer een viering van de absurditeit, het kolderieke, het onzinnige en het tegendraadse.
Maar werkt dat voortdurend relativeren alleen maar bevrijdend? Nee, want omdat Helsen – uiterst terloops en onopvallend – zijn anekdotische verhaal durft open te trekken naar maatschappelijke problemen als goed fatsoen, zinloos geweld, complottheorieën of actuele geweldsuitbarstingen in Syrië, doet het ook een beetje zeer wat hij zegt. Een ‘Ja, maar…’ wordt echter snel onderdrukt door de toeschouwer zelf. En niet alleen als de cabaretier plotseling hard begint te schreeuwen, of als de grote acteur die hij ook is, juist heel klein speelt en mooie, spannende stiltes laat vallen. Je voelt je er als toeschouwer die hartelijk zit te lachen, op allerlei ongrijpbare momenten een tikje ongemakkelijk bij, zonder dat je daar precies de vinger op kunt leggen. Je zwijgt, terwijl je het gevoel hebt dat je daarmee een verkeerde keuze maakt, dat je weerwoord moet bieden maar ‘het momentum’ laat lopen.
Dat aspect, dat onnadrukkelijk maar onmiskenbaar oproepen van een welhaast lichamelijke reactie, daarin schuilt wat mij betreft het meesterschap en de ongekende kracht van Wim Helsen. Wim Helsen is de slijpsteen van mijn geest en dat blijft hij nog wel even.