Op 25 mei besproken in het programma Op en út van Douwe Heeringa, voor Omrop Fryslân.

Vladimir Majakovski/El Lissitzky, Voor de stem. Uitgeverij Huis Clos, Rimburg/Amsterdam 2013.
www.uitgeverijhuisclos.nl

El Lissitzky, geboren in 1890 en gestorven in 1941, werkte in de jaren twintig, een periode van grote culturele bloei in Rusland, samen met o.a. Iljah Ehrenburg en met de dichter Vladimir Majakovski. Het was de tijd van experimenten. Mooi voorbeeld is ‘Zaoem’ van de futuristen. Daarbij werd gebruik gemaakt van niet-bestaande klankcombinaties die fonetisch wel mogelijk waren en zo nieuwe betekenissen moesten oproepen. Maar daarnaast werd er ook op unieke wijze geëxperimenteerd in de boekdrukkunst. El Lissitzky was door de nieuwe machthebbers in Rusland naar Berlijn gestuurd om de banden met de Europese culturele elite weer aan te halen. In januari 1923 verscheen in Berlijn een bundel met dertien van de bekendste gedichten van Majakovski, die hij veelvuldig voorlas maar die ook door anderen konden worden voorgelezen. Juist daarom baseerde El Lissitzky zijn vormgeving op een adresboek. Er werden tabs uit het papier gesneden en daar werden grafische vormen op afgedrukt. Bij de hele vormgeving heeft hij gebruikgemaakt van het gehele arsenaal van de drukker: letters, lettertypen, tekens, vormpjes, enzovoort. Hij vond dat zijn typografie de gedichten begeleidde, zoals een piano de viool kan begeleiden. Vermoedelijk waren de revolutionairen in Rusland niet erg blij met het boekje, want deze bijzondere bundel zou pas in 1987 voor het eerst in dat land verschijnen. En nu dus in Nederland, bij uitgeverij Huis Clos.

Op en út – 25 mei