Talloos veel redenen kan ik verzinnen om zomers de fiets in de schuur te laten. Of ik kom met uitvluchten om onze zeilboot in de veilige haven te laten liggen. Te nat, te droog of het waait te hard. Maar eens ik gestaag pedalerend door het Lege Midden fiets, of als de fok dankzij een fijn briesje mooi bol staat, dan geeft dat een enorm gevoel van vrijheid en zelfbewustzijn. En is dat met lezen niet precies zo?  Al een leven lang word ik letterlijk en figuurlijk omgeven door bedrukt papier. En die plas, die zee, die chaos, is geregeld [meer…]

Als een spannend boek. Zo begint Annette Portegies haar biografie over schrijver en dichter Maurice Gilliams (1900-1982). Met de Schwung van een romanschrijver vertelt de biografe over een van de meest tragische gebeurtenissen in het leven van Gilliams, toen hij in 1938 doodziek en suïcidaal werd opgenomen in het Stuyvenberggasthuis. Zijn prille huwelijk met Gabrielle Baelemans was mislukt (al zou hij pas in 1976 van haar mogen scheiden), zijn geliefde moeder was overleden, hij was ziekelijk, had geen baan en veronachtzaamde zichzelf. Portegies: ‘De schrijver staat in Antwerpen dag en nacht onder strenge bewaking van een verpleegster sinds hij zijn [meer…]

Op 29 desimber is Baukje Wytsma hommels ferstoarn. Se wie jierren warber foar de útjouwerij fan de Afûk, mar fansels fral ferneamd as skriuwster fan berneboeken, lieten en gedichten. Foar har oeuvre krige se yn 2007 in sulveren Anjer en yn 2018 waarden Baukje troch kommissaris Brok de fersiersels opspjelde dy’t hearre by in Ridder yn de Oarder fan Oranje-Nassau.  Utjouwer Ernst Bruinsma: ‘Baukje wie in dierbere freondinne en boppedat immen dy’t my ein jierren njoggentich yntroduseard hat yn de Fryske literatuer. Wy hawwe as persoanlike freonen in soad dield, dat bliuwt altyd ticht by my. Har unike lûd, har [meer…]

Anna Raadsveld was er nog niet, iemand die slecht ter been was zocht de ingang en vroeg om hulp, een enkeling haalde nog snel een bekertje koffie, slechts een paar minuten voor aanvang was het onrustig in het verder zo idyllische oord rondom Dekemastate. Maar klokslag half vier zat iedereen op meegebrachte tuinstoelen (wat heb ik daar al vele soorten en maten van gezien), op versleepte tuinbanken of gewoon lekker in het gras. Anna had zich comfortabel geïnstalleerd met een flesje fruitsap dat zo gastvrij was klaargezet door de vrijwilligers van Dekemastate en we konden beginnen. We bevonden ons op [meer…]

Leeuwarden UNESCO City of Literature zet zich, net als alle andere UNESCO-organisaties, in voor zachte krachten in een harde wereld. Vrede en een veilige toekomst creëren voor iedereen. Een dak boven je hoofd, een schone leefomgeving en goed onderwijs voor je kinderen. Het klinkt misschien wat hoogdravender dan ik het eigenlijk bedoel, maar deze zaken zijn minder vanzelfsprekend geworden dan ik ooit in mijn leven heb durven vrezen. Mensen staan steeds vaker lijnrecht tegenover elkaar en de dialoog is lang niet altijd meer mogelijk. Onze zachte handen bij City of Literature hebben meestal een pen of potlood vast, kloppen op [meer…]

De titel van deze biografie over Marnix Gijsen en Jan-Albert Goris klinkt in eerste instantie een tikje verwarrend: Dubbelman. Wat betekent dat eigenlijk? Is hij door dit boek twee keer de man geworden die hij eigenlijk was? Larger than life? Of was Jan-Albert Goris (1899-1984) iemand die een dubbelleven leidde? Dat is een woord dat doorgaans met spionnen wordt geassocieerd, of in elk geval met mensen die een openbaar leven leiden en daarnaast tenminste één geheim bestaan verhullen. Florissante carrière Misschien is dat het inderdaad, althans voor mij, want over het werk dat Jan-Albert Goris in zijn lange ambtelijke carrière [meer…]

Vandaag verscheen op Biografieportaal mijn recensie van de biografie over Marnix Gijsen en Jan-Albert Goris: Dubbelman.

De biografieën van Roger van de Velde, Paul Méral en Jef Last: ik heb er soms ongemeen van genoten, notities gemaakt, in de kantlijn met potlood zelfs menigmaal streepjes gezet. Lezen dat de stukken er af vliegen. Maar Jolande Withuis heeft me dit jaar echt overdonderd met haar biografie over Jeanne Bieruma Oosting (1898-1994). Het is de female gaze van Withuis die zo ontzettend veel nieuwe inzichten heeft opgeleverd over een kunstenares die een leven lang tegen vooroordelen heeft gevochten. Met dank aan de prachtige stijl van de biografe is dit boek bovendien een groot genoegen om te lezen. En [meer…]

Vandaag besprak ik in Op en út, een programma van Douwe Heeringa en Roelof Louwsma voor Omrop Fryslan, deze boeken: Ferdinand de Jong, ‘De museummoard’. Bornmeer, De Gerdyk 2021. www.bornmeer.nl Marjolijn van Heemstra, ‘In lichtjaren heeft niemand haast’. De Correspondent, Amsterdam 2021. www.decorrespondent.nl